Genel tarama modelinde betimsel nitelikte olan bu çalışma, özel bir şirkette çalışma bireylerin fonksiyonel gıdalar, probiyotikler ve prebiyotikler ile ilgili bilgileri ile tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi üzerine planlanıp yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini İstanbul ili Şişli ilçesinde bulunan TURPAK (Türkiye Paket Anahtarlamalı Data Şebekesi) Elektromanyetik Yakıt İkmal Sistemleri'nde çalışan bireyler oluşturmuştur. Çalışmanın örneklem büyüklüğü G power analizi ile belirlenmiştir. Araştırmada rastgele örnekleme yöntemi kullanılmış olup, çalışmaya gönüllü 21-55 yaşları arasında 291birey katılmıştır. Araştırma verileri anket formu kullanılarak, Kasım 2018-Aralık 2018 tarihleri arasında yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Anket formunda yer alan sorular, konu ile ilgili literatür incelemesi yapılarak hazırlanmış ve farklı üniversitelerde görev yapan öğretim üyelerinden alınan uzman görüşleri doğrultusunda da yeniden düzenlenmiştir. Anket formu katılımcıların sosyo-demografik özellikleri, genel sağlık durumu ile fonksiyonel gıdalar, probiyotikler ve prebiyotikler ile ilgili bilgileri ile tüketim alışkanlıklarını belirlemeye yönelik çeşitli sorulardan oluşmakta olup, katılımcıların vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümleri de alınmış, Beden Kütle İndeksi (BKİ) değerleri hesaplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, SPSS paket programı kullanılmış ve gerekli istatistiksel analizler yapılmıştır. Probiyotik ve prebiyotik besin tüketim sıklığının değerlendirilmesinde, T=5T1+4T2+3T3+2T4+1T5 formülünden yararlanılarak, puanlama sistemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların 156’sı (%53.6) erkek, 135’i (%46.4) kadındır. Araştırma kapsamındakilerin yarıdan (%53.6) fazlasının yaş aralıkları 21-30, %40.2’sinin de 21-40 arasındadır. Katılımcıların yarıya yakını (%43.3) normal vücut ağırlığına sahiptir. Katılımcıların %39.2’sinin ön lisans, %36.8’inin lisans ve lisans üstü mezunu olduğu görülmektedir. Bireylerin %73.5’inin süregelen bir sağlık sorunun olmadığı belirlenmiştir. Çalışma kapsamındaki bireylerin %75.6’sı fonksiyonel gıdalar hakkında bilgi sahibi olmadıklarını belirtmişlerdir. Katılımcıların %62.2’sinin prebiyotik ve probiyotik gıdaları tüketirken, %37.8’i tüketmemektedir. Araştırmaya katılan katılımcılara “probiyotiklerin hangi besinlere ilave edilmesini isterdiniz?” diye soruluğunda, katılımcıların %26.5'i diyet ürünlerine, %23.0'ı dondurma ve tatlılara, %19.9'u içeceklere, %18.2'si makarnaya, %12.4'ü bebek mamasına ilave edilmesini isterdim şeklinde cevap verdikleri görülmüştür. Katılımcıların %77.3’ü prebiyotik ve probiyotiklerden fayda sağladıklarını belirtmişlerdir. Tedavi edici etkilerinin yanı sıra, koruyucu etkileri nedeniyle, herkese önerilebilecek olan bu ürünlerin önemi vurgulanmalı ve halk bu konuda bilinçlendirilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Fonksiyonel Gıda, Probiyotik, Prebiyotik, Tüketim, Besin
|
