Vücudumuzda yaşayan mikroorganizmalara “mikrobiyota” denilmektedir. İnsan mikrobiyotası, bakteriler, virüsler, mantarlar ve birçok ökaryotik mikroorganizmalardan oluşmaktadır. Sağlıklı bireylerin bağırsak florasında Firmicutes, Bacteroidetes, Proteobacteria, Actinobacteria, Fusobacteria ve Verrucomicrobia olacak şekilde 6 bakteriyel küme bulunmaktadır. Beslenme alışkanlıkları, insan bağırsak mikrobiyotasının çeşitliliğine katkıda bulunan başlıca faktörlerdendir. Mikrobiyotayı etkileyen ilk diyetsel etmen anne sütüdür. Bunun yanında doğum şekli, antibiyotik kullanımı ve yaşanılan çevre gibi birçok faktör de bağırsak mikrobiyotasının oluşumunu ve floranın çeşitliliğini etkileyebilmektedir. Son yıllarda bağırsak mikrobiyotasının kompozisyonundaki değişikliklerde obezitenin etkili olabileceği düşünülerek, çalışmalar bu alana odaklanmıştır. Çalışmalardan elde edilen kanıtlar doğrultusunda, bağırsak mikrobiyatası obezitenin, obezite ile ilişkili inflamasyonun ve kardiyometabolik komplikasyonların ortaya çıkmasında önemli rol oynadığı belirtilmiştir. Obezite ve bağırsak mikrobiyotası ilişkisini açıklayabilmek için bazı mekanizmalar olduğu ileri sürülmüştür. Bu mekanizmalardan ilkinin, enerji düzenlemesi ve mikroorganizmanın insanlar tarafından sindirilmeyen diyetsel polisakkaritlerini fermente edebilme kabiliyeti olduğu gösterilmiştir. Bu etkiyi de diyet karbonhidratlarının fermantasyonu sonucu açığa çıkan kısa zincirli yağ asitlerinin olumlu etkileri ile sindirilmeyen karbonhidratları, yüksek posalı diyetler bağırsak mikrobiyotası için fermente ederek ve substrat sağlayarak doğrudan veya dolaylı olarak insan sağlığını geliştirebilmesi ile göstermektedir. Bir diğer mekanizmanın ise adenosin monofosfat kinazı (AMPk) baskılayarak karaciğer yağ asidi oksidasyonunu azaltma yeteneği ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Ayrıca probiyotiklerin bağırsak mikrobiyotasını olumlu yönde etkileyerek obezite üzerinde etkili olabileceği, bu etkiyi de bağırsakta salgılanan ve iştah üzerinde etkili olan hormonlardaki değişikliği ile bireylerin açlık tokluk regülasyonlarını etkileyerek gerçekleştireceği düşünülmektedir. Sonuç olarak, yapılan çalışmalar insan bağırsak mikrobiyomu ve obezite arasında ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Bu mikrobiyom ve obezite ilişkisinin tam olarak belirlenebilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, Mikrobiyota, Beslenme
|
