Amaç: Bu çalışma obezite cerrahisi için başvuran hastalarda diyet listelerinin uygulanması konusunda karşılaşılan zorlukları ve uygulanma sıklıklarını göstermek için planlanmış olup, obezite cerrahisine karar vermede diyet listesi uygulamanın bir etkisi var mıdır araştırılmak istenmiştir.
Yöntem: Obezite cerrahisi için başvuran 174 obez bireyin öncelikle düz bir zeminde boy uzunlukları ölçüldü. Daha sonra bioimpedans cihazında (TANİTA BC-418MA) kilo, BMI, yağ yüzdesi, yağ ağırlığı ve yağsız ağırlıkları tespit edildi. Bireylere yüz yüze temasla daha önceden hazırladığımız ‘Kaç kez denediniz, kaç kalorilik liste uygulandı, ne kadar süre uyguladınız, liste uygularken ne yapmakta zorlandınız’ sorularına verdikleri cevaplar her birey için ayrı ayrı olmak üzere kaydedildi. Bireylerin antropometrik ölçümlerine ait veriler ve sorulara verilen cevaplar kaydedilerek istatistiksel analizi yapıldı. Kategorik değişken sayı ve yüzde ile, sürekli değişkenler ise normal dağılmadığı durumda ortanca, çeyrekler arası dağılım aralığı (ÇADA), minimum ve maksimum değerleri ile sunulmuştur.
Bulgular: Başvuran bireylerin çoğunluğunu (n=150;%86,2) kadınlar oluşturmaktaydı. Antropometrik ölçümlere ait tanımlayıcı bulgular tablo 1 de görülmektedir. Bireylerin diyet listelerini en fazla (n=54; %31), 3-4 kez kullandıkları, 10 ve daha fazla kullananların da sayısının n=34 (%19,5) olduğu, büyük çoğunluğunun (n=119; %68,4) kaç kalorilik liste kullandıklarını bilmedikleri, listeleri en fazla 1 ay (n=35 ;% 20,1) veya 3 ay (n=34; %19,5) uygulayabildikleri, liste uygularken en fazla öğün saatlerine uymakta zorlandıkları (n=116; %66,7), miktarları ayarlamakta (n=77; %44,2) ve gıdaları temin konusunda da zorlandıkları (n=85;%48,8), gece yememe (n=56; %32,2) ve tatlı yememe (n=67; %38,5) konusunda zorlanmanın daha az olduğu tespit edildi. Diyet listesi uygulamanın BMI ile ilişkisiz olduğu da tespit edildi. (p= 0.15)
Sonuç: Obezite tedavisinde cerrahi uygulamalar son yıllarda hız kazanmış olup gün geçtikçe artış göstermektedir. Davranışsal tedaviye yanıt vermeyen, obezite ile ilgili kronik hastalık risklerini yüksek oranda taşıyan insanlara obezite cerrahisi uygulanması gerekirken, bu kriterlerin göz ardı edildiği gözlemlenmektedir. Bu çalışmamızda obez bireylerin diyet listelerini uygulamada başarılı olamadıkları bu nedenle 'diyet yapmama rağmen kilo veremiyorum' yargısıyla, herhangi bir davranış değişikliği geliştirmeden cerrahi tedavi yöntemini seçtikleri tespit edilmiştir. Diyet listelerinin obezite tedavisinde kullanımı konusunda güvenirliliğinin farkındalığını oluşturmak açısından daha kapsamlı çalışmalar gerektiğini de düşündürmektedir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, diyet listesi, obezite cerrahisi kararı
|