Bağırsak mikrobiyotası parmak izi gibi olup kişiye özgü içerik ve dağılım gösterir. İnsan bağırsağı ortalama 1014 bakteri içerir ve bunların büyük bir kısmını anaerobik bakteriler oluşturur. Bozulmuş bir mikrobiyotanın yetişkinlerde obezite, diyabet, metabolik sendrom, irritable bağırsak sendromu, inflamatuvar bağırsak hastalığı gibi pek çok hastalıkla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Mikrobiyota doğum şekli, antibiyotik kullanımı, anne sütü alımı, çevresel maruziyet ve beslenme gibi pek çok faktörden etkilenmektedir. Bu faktörler içinde beslenme değiştirilebilir bir faktör olması nedeniyle dikkat çekmektedir. Diyet kaynaklı mikrobiyota değişikliklerinin, hastalık gelişimini ve hastalığın ilerlemesini önlemede etkili olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle bağırsak mikrobiyotası, hastalıkların tedavisinde giderek önem kazanmaktadır. Metabolik sendrom ve obezite başta olmak üzere pek çok hastalığın tedavisinde mikrobiyota hedefli ajanların kullanımı gündeme gelmiştir. Bu amaçla prebiyotiklerin, probiyotiklerin ve simbiyotiklerin yeni tedavi seçenekleri olabileceği fikri ortaya çıkmıştır. Bağırsak mikrobiyotasındaki değişikliklerin belirli bir hastalığın nedeni veya sonucu olup olmadığı tam olarak bilinmemekle birlikte, bağırsak mikrobiyotasının zengin bakteri çeşitliliği ile iyi sağlık hali arasında bir ilişki olduğu gösterilmiştir. Diyet bileşenlerinin çeşitliliği, bağırsak mikrobiyotası bileşimi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Farklı besin ögeleri farklı bakteri türleri tarafından kullanılmakta olduğu için mikrobiyotadaki baskın tür, diyetin besin ögesi kompozisyonuna göre değişmektedir. Batı tarzı beslenme modeli, Akdeniz tipi beslenme modeli, vejetaryen beslenme modeli, glutensiz beslenme modeli gibi farklı beslenme modellerinin mikrobiyota üzerine etkileri araştırılmaktadır. Besin bileşenlerinin belirli bağırsak bakterileri ile etkileşimlerinin anlaşılması, kişiye özgü beslenme modellerinin benimsenmesi ile sağlıklı bağırsak mikrobiyotasını oluşturmaya yardımcı olabilir.
Anahtar Kelimeler: Mikrobiyota, Beslenme, Diyet bileşenleri
|
