Amaç: Araştırma, kronik hastalıklarda öz bakım ve uyumun değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma, şubat- mayıs 2018 tarihlerinde Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (OMÜSUVAM)’ ndeki dahiliye ve cerrahi kliniklerinde (endokrin, genel cerrahi, kardiyoloji vb.) yatmakta olan, kronik hastalık tanısına sahip hastalar ile tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş araştırmaya katılmayı kabul eden 98 hasta ile yürütülmüştür.
Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan hastaların demografik özelliklerini, kronik hastalığa uyumlarını sorgulayan ve 39 sorudan oluşan ‘Tanımlayıcı Bilgi Formu’ ve ‘Kronik Hastalıklarda Öz Bakım Yönetimi Ölçeği’ kullanılmıştır. Öleçek, Öz Koruma ve Sosyal Koruma olmak üzere iki alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçek Ölçekten alınabilecek minimum ve maksimum puanlar 35 ve 175 ’dir. Ölçekten alınan puan arttıkça hastaların özbakım yönetim gücünün arttığı şeklinde yorumlanmaktadır.
Verilerin analizinde SPSS (Statistical Package for Social Science) 21.0 paket programı kullanılmıştır
Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların; %62,24’ü erkek, %84,6‘sı evli ve %74,4‘ü şehirde yaşamaktadır. Hastaların %89,7‘si sosyal güvencesinin olduğunu belirtmiştir. Hastaların %65,3’ü kronik hastalığının diabetus mellitus olduğunu ifade etmiştir. Hastaların %19,3‘ü on yıldır kronik hastalığı olduğunu, %75,5’i hastalıkla ilgili semptomlar sebebiyle son bir yılda hastaneye yatması gerektiğini ve %60,2’si şekersiz bir diyet uyguladığını belirtmiştir.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda Kronik Hastalıklarda Öz Bakım Yönetimi Ölçeği puanı 111,03 ± 10,55 puan, Öz Koruma Altboyutu 66,19 ± 6,84 puan, Sosyal Koruma Altboyutu ise 44,83 ± 7,14 puan olarak hesaplanmıştır.
Sonuç: Hastaların öz bakım yönetim puanları çok yüksek olmamakla beraber iyi düzeydedir. Hemşirelerin hastaları, kronik hastalığa uyum sağlanması ve yaşam şeklininin düzenlenmesi (günlük aktivite, ilaç kullanımı, düzenli doktor kontrolü vb.) konusunda bilgilendirmeleri ve destek olmaları gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kronik Hastalık, Öz Bakım, Hemşirelik Bakımı
|
