BİLDİRİLER

BİLDİRİ DETAY

Şenlen GÖKGÖZ, Ece Suna GÖKGÖZ
İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNDE OBEZİTE SIKLIĞI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER
 
Giriş: Obezite çocukluk çağının en sık görülen kronik hastalıklarından biridir. Çocukken şişman olan bireylerin, yetişkinlik çağında da kilo problemleri olması normal kilolulara göre daha yüksektir. Bu araştırmada Kırklareli il merkezinde yaşayan ilkokul çocuklarında şişmanlık sıklığı ve etkileyen faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın tipi kesitsel‘dir. Bağımlı değişken : yaşa göre BKİ grupları(normal veya normalin altı; fazla kilolu veya obez). Bağımsız değişkenler: Cinsiyet, emzirilme süresi, ebeveynlerin fazla kilolu olması, yemek arası atıştırma alışkanlığı, meşrubat tüketme alışkanlığı, günlük ortalama televizyon ve bilgisayar başında geçen süre, günlük ortalama spora veya oyuna ayrılan süre. Kırklareli il merkezinde 3118 ilkokul öğrencisinden, d:0,04,t:1,96,p:0,208 olacak şekilde örnekleme alınacak öğrenci 266 hesaplanmıştır. 324 anket doldurulmuş, eksik doldurulanlar değerlendirme dışı bırakılmış; 300 anket değerlendirmeye alınmıştır. Veriler 01.05.-01.06 .2017 tarihlerinde toplanmıştır. Okullar sosyokültürel düzeye göre üç gruba ayrılmış, her düzeyden birer okul basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Okullara ve sınıflara göre orantılı tabakalama yöntemi yapılmıştır. Anketler veliler tarafından doldurulmuştur. Öğrencilerin boyları çelik şeritmetre ile kiloları elektronik tartı ile ölçülmüştür. Veri analizi, SPSS paket programında khi-kare,student t testi ve logistik regresyon analizi ile yapılmıştır. Araştırma için etik kurul onayı, veli ve çocuklardan aydınlanmış onam alınmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 8,44±1,17’dir. Öğrencilerin %54,3’ü erkek,%57,7’si kızdır. Çocukların%17,7’si fazla kilolu,%7,3’ü obez bulunmuştur. Yalnız anne ya da babası kilolu olanların %35,7’si fazla kilolu veya obezken, hem anne hem babası kilolu olanlarda obezite sıklığı %66,7’dir (x2 =18,997,p=0,000). Yemek arası atıştırma alışkanlığı olanlarda şişmanlık sıklığı (%29,2),bu alışkanlığı olmayanların yaklaşık iki katıdır(x2 =5,84,p=0,016). Meşrubat tüketmeyenlerin %17,1’i obezken, haftada en az bir-iki bardak meşrubat tüketenlerde obezite sıklığı %27,7’dir(p<0,05). Cinsiyet ve emzirme süresi ile obezite arasında ilişki bulunamamıştır. Hafta içi, hafta sonu günlük ortalama izlenen televizyon süresi ve bilgisayar başında geçen süre fazla kilolu veya obezlerde daha uzundur, günlük spora veya oyuna ayrılan süre ise daha kısadır. Fakat bu fark istatiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Logistik regresyon analizinde annesi kilolu olanların, annesi normal kilolu olanlara göre 3,8 kat obez olma riskinin arttığı bulunmuştur(%95, GA:1,72-8,59). Yemekarası atıştırma alışkanlığı olanların obez olma olasılığı,bu alışkanlığı olamayanlardan 1,98 kat fazladır(%95, GA:1,20-3,83). Meşrubatı haftada bir-iki bardak ve daha sık tüketenlerin obez olma olasılığı, tüketmeyenlerden 2,5 kat fazladır((%95, GA:1,19-5,37). Sonuç ve Tartışma: Çocuklarda obezite sıklığı oldukça yüksektir. Bunda yanlış beslenme alışkanlıkları rol oynamaktadır. Fazla meşrubat tüketimi ve yemek araları atıştırma alışkanlığı da kilo alımında risk faktörüdür Çocuklara küçük yaşlardan itibaren doğru beslenme alışkanlığı kazandırılması obeziteyi önlemede faydalı olabilir.

Anahtar Kelimeler: Obezite, BKİ, Beslenme, Çocuk, Televiyon, Bilgisayar



 


Keywords: