Bu çalışma gece çalışan şoförlerde vardiyalı çalışmanın beslenme düzeni ve alışkanlıkları üzerine etkisinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışan ve metrobüs veya otobüs kullanan, 21-57 yaş aralığında 150 erkek şoför ile yürütülen bir vaka kontrol araştırmasıdır. Verilerin toplanmasında anket formu kullanılmıştır. Ankette demografik bilgilerin yanı sıra beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite düzeylerine ilişkin sorular bulunmaktadır. Bireylerin BKİ’si Dünya Sağlık Örgütü kriterlerine göre değerlendirilmiştir. İstatistiksel analizlerde SPSS 20.0 paket programı, ki kare testi ve bağımsız örneklem t testi kullanılmıştır. Bireylerin BKİ’leri 29,4±4,3 kg/ m2, bel çevresi 104,9±11,1 cm ve vücut yağ yüzdesi o ise 25,3±8,7 olarak bulunmuştur. Vardiyalı olarak çalışma süresi ortalama 10,1±8,7 yıldır. En çok atlanılan öğün (%67,8) öğle öğünüdür. Vardiyalı çalışmaya başladıktan sonra vücut ağırlığında değişim yaşama oranı öğün atlayanlarda, öğün atlayamayanlara göre daha yüksektir (p=0,00, p<0,05). Bireylerin vardiya saatinde en çok tükettiği yiyecekler sandviç, tost, galeta (%30,8) ve bisküvi, krakerdir (%28,1). Fiziksel aktivite düzeyleri düşük bulunmuş olup, %74’ü fiziksel aktivite yapmadığını bildirmiştir. Katılımcıların %60’ı gece çalışmaya başladıktan sonra vücut ağırlığında kilo alma yönünde bir değişim meydana geldiğini ifade etmiştir. Katılımcıların gece çalışmaya başladıktan sonra vücut ağırlığı değişimi ortalaması +7,4±8,7 kg’dır (p=0,040, p<0,05). Vardiyalı çalışanlarda beslenme düzeni olumsuz etkilenmektedir. Bu nedenle çalışanlara beslenme eğitimleri verilmesi, diyetisyen takibi ve psikolojik destek önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Beslenme Durumu, Vardiyalı Çalışma, Beslenme Araştırmaları
|
