Gebelik doğal bir süreç olduğu kadar yeni bir yaşam biçimi davranışları geliştirmeyi gerektiren özel bir süreçtir. Bu dönemlerde anne ve bebek sağlığını etkileyen birçok etmen vardır. Bunlar; annenin yaşı (18 yaş altı veya 35 yaş üstü doğumlar), gebelik sayısı/çoğul gebelikler, son iki gebelik arasındaki süre, kronik hastalıklar (çölyak gibi besin emiliminde sorun yaratan rahatsızlıklar), ilaç kullanımı, genetik yapı ve en önemlisi yeterli ve dengeli beslenmesidir. Gebelikte mevcut sağlık durumuna göre doğru ve yeterli beslenme annenin ve aynı zamanda gelişmekte olan fetüsün sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bundan yola çıkarak Dünya Sağlık Örgütü, 2025 için anne, bebek ve çocuk beslenmesinin iyileştirilmesi için küresel hedefleri ve ilerlemenin izlenmesini desteklediklerini bildirmektedir. Bir genç kız veya kadının, gebelik öncesi ve gebelik boyunca beslenme sağlığı ve hayat tarzı gestasyonel hipertansiyon ve diabet, erken doğum ve fetal büyüme kısıtlılığı gibi etkisi uzun döneme yayılacak olumsuz gebelik sonuçlarının ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. İntrauterin yaşamda ve takip eden erken dönemdeki beslenme şekli kişinin sadece fiziksel gelişimi üzerine değil, aynı zamanda konjenital anomali, algısal ve davranışsal beceriler ve uzun dönemde obezite ve kronik hastalık riskini arttıran metabolik adaptasyonları da etkiler. Yaşamın erken dönemlerinde bu faktörlere pozitif veya negatif olarak maruz kalmış olanlar, bu etkiyi anne veya baba kaynaklı olarak gelecek kuşaklara aktarırlar. Sağlık çalışanlarının özellikle hemşire ve diyetisyenleri maternal beslenme konusunda gebenin risk faktörlerini yani beslenmesini etkileyecek sağlık sorunlarını dikkate alarak beslenme programı oluşturması hayati önem taşımaktadır. Maternal beslenmenin en uygun hale getirilmesi için tavsiyelerde bulunurken, sağlık hizmeti verenler kendi toplumlarının beslenme ile ilgili inanış ve uygulamalarını göz önünde bulundurmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, gebelik, fetüs, anne sağlığı, hemşire.
|
