Doğada en çok bulunan organik molekül olan karbonhidratlar bütün canlılar için önemli bir besin kaynağıdır. İnsanlarda karbonhidratların temel yapısını basit şeker olan glikoz ve fruktoz oluşturmaktadır. Fruktoz glikoz ile aynı moleküle sahip olmasına rağmen kimyasal yapıları ve metabolik yönleri farklıdır. Fruktozun glikoza göre daha fazla avantaja sahip olduğu için gıda sanayisinde kullanımı yaygınlaşmıştır. Özellikle 1970 yılından itibaren günümüze yüksek fruktozlu mısır şurubunun tüketimi önemli derecede artmıştır. Son 40 yılda yüksek fruktozlu mısır şurubu içeriği bakımından zengin yiyecek ve içecek alımındaki artış ile obezite arasında arasında benzer korelasyon tablosu sergilenmiştir. Bu görüşten yola çıkarak yapılan bazı çalışmalarda geçmişten günümüze hızla artan fruktoz ve yüksek fruktozlu besin ve içeceklerin tüketimi çeşitli kronik hastalıkların oluşumuna zemin hazırladığı ortaya çıkmıştır. Özellikle uzun süre yüksek fruktozlu mısır şurubu içeriği bakımından zengin diyetle beslenme kardiyovasküler hastalıklar ve metabolik sendrom riskini artırabilmektedir. Bunun dışında aşırı fruktoz alımının hipertansiyon, hiperlipidemi, nonalkolik karaciğer yağlanması, gut gibi hastalıklarla ilişkili olabileceği bildirilmektedir. Ancak fruktozun bazı hastalıklarla ilişkisi üzerinde son dönemde çok fazla durulsa da tüm fruktoz kaynaklarının aynı etkiye sahip olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Fruktoz ve sağlık ilişkisini inceleyen insan çalışmalarının sınırlı oluşu ve çalışmalarda kullanılan fruktoz miktarlarının çoğunlukla çok yüksek miktarlarda olması, fruktozun insan sağlığı üzerindeki etkileri hakkında yorum yapmayı güçleştirmektedir. Bu derlemede fruktozun sağlık üzerine etkileri ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fruktoz, Kronik Hastalıklar, Obezite
|
