Bu derlemenin amacı: Cevizin, besleyici ve tıbbi faydaları nedeniyle doğal bir fonksiyonel gıda olarak kabul edilmesi ve yapılan araştırmalarla besleyici özelliklerini ve cevizin sağlığa etkilerini önemini araştırmaktır. Akdeniz diyetinin vazgeçilmez bir bileşeni olan ceviz (Juglans regia L.) farklı topluluklarda farklı şekillerde uzun yıllardan beri tüketilmektedir. Ülkemizde pestil, cevizli sucuk, helva, samsa, lokum, baklava, börek ve ekmek gibi birçok yöresel yiyeceğin yapımında ceviz ana malzeme olarak kullanılmaktadır Gelişen teknoloji ile birlikte son yıllarda sağlıklı yaşama verilen önem artmış, fonksiyonel gıdalar araştırılan ve giderek önem kazanan bir diğer araştırma alanı olmuştur. Bir fonksiyonel gıda olan ceviz de bu araştırmalar içerisinde yerini almıştır Besinleri porsiyon miktarı başına toplam polifenol içeriği açısından sıralandığında cevizin 7. sırada olduğunu ve yağlı tohumlara kıyasla yaklaşık olarak 2500mg/100g polifenol içeriği ile daha yüksek polifenol içermesi cevizin önemini arttırmaktadır. Cevizin yüksek oranda doymamış yağ asitleri ve yüksek miktarda linoleik asit içermesi, cevizleri fonksiyonel bir gıda olarak daha önemli kılmaktadır. Cevizin bileşimindeki yüksek protein, E vitamini ve diğer vitamin mineralleri, cevizin besin değerini ve sağlık açısından önemini artırmaktadır. Cevizin sağlık üzerine birçok etkisinin olduğu ve birçok hastalıkla ilişkisi araştırmalarla belirlenmiştir. Ceviz kardiyovasküler hastalıklardan, diyabetten korunmaya ve toplam kolesterol ve LDL kolesterolün azaltılmasına kadar birçok hastalık üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Ek olarak, yağ asidi bileşimi, özellikle doymamış yağ asitleri, cevizin sağlığa yararlarında önemli bir role sahip olmasını sağlamaktadır. Sonuç olarak: Ceviz sürekli tükettiğimiz bir gıda olarak fonksiyonel özelliği ile ön plana çıkmıştır. Cevizin kardiyovasküler koruma sağlayarak, insülin duyarlılığını artırarak, obezite ve diyabet riskini azaltarak insan metabolizmasında faydalı bir rol oynadığı yapılan araştırmalarla gösterilmiştir. (ORCID ID: 000-0002-0319-2031)
Anahtar Kelimeler: Ceviz, Fonksiyonel Gıda, Hastalık, Sağlık
|
