Psikiyatrik bir bozukluk olan, yeme davranışlarında kalıcı hasarların görüldüğü yeme bozuklukları; ergenlerde motalite ve morbidite oranının artmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de ergenlerde yeme bozukluğu ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi tekniği kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada yıl sınırlamasına gidilmemiş olup 2022 yılına kadar yapılmış tüm çalışmalar ele alınmıştır. Araştırma verileri amaçlı örnekleme yönteminden ölçüt örneklem kullanılarak elde edilmiştir. Çalışmanın verilerinin toplanması amacıyla Ulusal Tez Merkezi veri tabanında “yeme bozukluğu” ve “ergen” anahtar kelimeler kullanılarak tarama yapılmıştır. Tarama sonucunda 36 teze ulaşılmış olup bu tezlerden dahil edilme kriterlerini taşıyan 14 tez çalışmaya dahil edilmiştir. Türkiye’de, ergenlerde yeme bozukluğu ile ilgili yapılan lisansüstü tezler; tezlerin türü, yapıldığı enstitü ve anabilim dalı, araştırma desenleri, örneklem grubu, yöntem ve sonuç gibi değişkenler açısından toplam yedi alanda incelenmiştir. Türkiye’de ergenlerde yeme bozukluğu konusunda en fazla tıpta uzmanlık tezinin yapıldığı, bu çalışmaların çoğunluğunun tıp fakültesinde, çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları anabilim dalında yapıldığı belirlenmiştir. Yapılan tezlerin yarısından fazlasının ilişki arayıcı araştırma deseni kullanılarak gerçekleştirildiği ve tezlerin yarısında örneklem grubu olarak herhangi bir yeme bozukluğu tanısına sahip ergenlerle çalışıldığı tespit edilmiştir. Yapılan tezlerin tamamına yakınında nicel araştırma yöntemi kullanıldığı ve tezlerin büyük çoğunluğunun araştırılan parametrelerle ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak Türkiye’de ergenlerde yeme bozukluğu ile ilgili yapılan lisansüstü çalışmaların sınırlı olduğu, bu nedenle toplumda görülme oranı her geçen gün artan yeme bozuklukları konusunda mutlaka daha fazla çalışma yapılması gerektiği, çocuk gelişimi, ruh sağlığı hemşireliği anabilim dalları gibi farklı disiplinlerde bu konu ile ilgili çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yeme bozukluğu, ergen, adölesan.
|
