Egzersize bağlı besin alerjisi (food dependent exercise induced anaphylaxis - FDEIA), besin alımının ve fiziksel aktivitelerin kombinasyonun ardından gelişen ciddi ve nadir bir hastalıktır. Özel bir tip IgE aracılı gelişen besin alerjisidir. FDEIA'ya neden olan besinler ülkeden ülkeye göre farklılık göstermektedir. FDEIA ile en çok ilişkili olan besinler, buğday (özellikle ω5-gliadin) ve karidestir. Buğday ve karides, Japonya'da FDEIA'nın yaygın etken besinleri olarak bildirilmiştir. Meyve veya sebzeler de FDEIA'ya neden olabilmektedir ve İtalya'da domateslerin de bu etkiye yol açtığı bildirilmiştir. Akdeniz bölgesinde sebzeler, lipid transfer proteinine (LTP) karşı duyarlılığın yaygın nedenidir. Asya popülasyonlarında buğday ve kabuklu deniz ürünleri yaygındır ve tüketilmektedir. Ancak bu besinlerin dışında herhangi bir besin veya besin maddesinin de FDEIA'nın oluşumunu tetikleyebileceği unutulmamalıdır. FDEIA'ya ana yaklaşım, egzersiz ile ilişkili sorumlu besinlerden kaçınmak ve potansiyel faktörleri tanımlamaktır. Bu yaklaşımın, çeşitli bireysel faktörlere bağlı olması nedeni ile dikkatli olunması gerekmektedir..
Sonuç olarak, FDEIA nadir görülen bir durum olsa da potansiyel olarak yaşamı tehdit eden ve kolay tanı konulamayan karmaşık bir besin alerjisidir. Bu durum genellikle hastanın yaşam kalitesi üzerinde potansiyel olarak yüksek etkisi olan sağlıklı ve aktif bireyleri etkileyen ve tahmin edilmesi zor bir sağlık problemidir. Tanı konulması da, klinik şüphenin nadir olarak duyulması nedeni ile oldukça zordur. Provokasyon testlerinin uygulanması teşhisi doğrulayamayabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Besin anaflaksisi, Buğday, Karides, Provokasyon testleri
|
