Bu çalışmada, Adana ilinde özel bir hastanenin Diyet Polikliniği’ne başvuran bireylerin fonksiyonel besinler ve popüler diyetler hakkındaki bilgi düzeyleri ile besin etiketi okuma alışkanlıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, 19–65 yaş arası 100 yetişkin üzerinde yürütülmüştür. Katılımcılara demografik özellikler, fonksiyonel besinler ve etiket okuma ile popüler diyetler konularına yönelik soruları içeren anket formu uygulanmış, antropometrik ölçümleri alınmıştır. Katılımcıların %59.0’u kadın, %41.0’i erkek, yaş ortalaması 37.2±10.6 olup %68.0’i evli, %32.0’si üniversite, %27.0’si lise, %22.0’si ilkokul mezunudur. Bireylerin %42.0’si obez, %29.0’u fazla kiloludur. Kadınların ortalama bel çevresi 91.7±14.8, erkeklerin ise 93.6±15.8 cm’dir. Bireylerin %71.0’i fonksiyonel besin terimini daha önce duymadığını belirtmiştir ve bunların %81.3’ü üniversite mezunudur. Katılımcıların %13.0’ü fonksiyonel besini “yararlı katkı maddesi eklenmiş besinler” olarak tanımlamışlardır. Katılımcıların %30.0’u besin etiketini her zaman, %28.0’si çoğu zaman okumaktadır, %6.00’sı ise hiçbir zaman okumamaktadır. Eğitim düzeyleri ile etiket okuma alışkanlığı arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır(p<0.05). Etiket okumada son kullanma tarihi(%19.0), içindekiler(%15.1) ve fiyatlar(%14.4) konularına dikkat edilmektedir. Katılımcıların %3’ü “hep aynı markanın bildiğim ürünlerini aldığım için her seferinde etiket okumaya gerek duymuyorum” etiket okumama nedenleri arasında belirtmiştir. Bireylerin %42.5’i diyet yapmayı “yeterli ve dengeli beslenmek” olarak belirtmiş, %50.0’si popüler diyeti “herkes tarafından bilinen” olarak ifade etmiştir. Katılımcıların %46.0’ının popüler diyetin sağlık üzerine etkileri konusunda hiçbir fikri olmadığını, %34.0’ünün ise sağlığı bozucu olarak değerlendirmiştir. Katılımcıların son 1 yıl içerisinde sadece %32.4’ü diyetisyenden aldığı diyeti uyguladığını geri kalan kısmının farklı popüler diyetleri uyguladığı görülmüştür. Sonuç olarak fonksiyonel besinlerle ilgili farkındalığın arttırılması, besin etiketi okumanın önemi ve popüler diyetin sağlık üzerine olumsuz etkileri konularında düzenli eğitimlerle halkın bilinçlendirilmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Fonksiyonel Besinler, Popüler Diyetler, Ambalajlı Besin Etiketi Okuma
|
