Çalışmanın amacı; ülkemizde ve dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu olan obezitenin son yıllarda çocuk ve ergenlerde artış göstermesiyle neden olabilecekleri çocukluk ve yetişkinlik dönemi olumsuzluklar göz önüne alınarak; çocukluk çağı obezitesinin önlenmesi, bu süreçte ailenin beslenme alışkanlıkları ve tutumlarının etkisi ve önemini vurgulamak aile katılımını sağlamaktır.
Bebeklik çağında anne sütünün ilk 6 ay tek başına ve 24 aya kadar ek besinlerle verilmesinin sağlanması, ek besinlerin doğru seçimi bebeğin çocukluk çağına sağlıklı adım atması için önemlidir. Çocukluk çağında ise gelişimsel süreçlere paralel olarak besin stilinin düzenlenmesi gerekir. Günümüzde çocuklar için obezojenik çevre dediğimiz obezite riskini artıran sağlıksız beslenme ortamları bulunmakta, fast food restoranlarının sayıca fazlalığı, sağlığı olumsuz yönde etkileyen besinlere kolay ulaşılabilirlik sonuç olarak enerjisi yüksek besinlerin tüketimine ortam hazırlamaktadır. Ayrıca yeşil alanlara erişimin daha zor hale gelmesi ve fiziksel olarak çocukların aktif olabileceği alanların kısıtlanmış olması da beslenme ile ilgili olumsuz risk faktörlerine eklenmektedir. Çocukluk dönemi beslenme tercihleri ve yeme davranışlarının şekillendiği bir dönem olup erişkin dönemindeki diyet alışkanlıklarının ve kronik hastalıkların oluşma riskini belirlemektedir. Çocuklar ve gençler, uygunsuz beslenmenin etkilerine özellikle eğilimli bir gruptur. Ailenin çocuk beslenmesi üzerindeki etkileri; besin tüketimine örnek olmak, ebeveynler tarafından evde yapılmış yemek tüketimine teşvik etmek, ebeveynlerin besin tüketimini tercih etmeleri ya da kısıtlamaları, ailedeki yemek zamanı kuralları ve pratikleri olarak belirtilebilir. Her ülkenin ve ülke içindeki bölgelerin kendisine ait kültürel özellikleri bulunmakta olup bu değerler bütünü insanların yaşam tarzını ve dolayısıyla beslenme alışkanlıklarını da etkilemektedir. Bu durum ailelerin besin seçimi, besin hazırlanması ve saklanması aşamalarını etkilemektedir. Ayrıca ailenin beslenme eğitimi konusunda yetersiz bilgiye sahip olması ile çocuğun erken yaş döneminde ve özellikle ergenlik döneminde ebeveynleriyle girdiği gelişimsel çatışmalarda beslenme üzerinde olumsuz etkilidir.
Sonuç olarak; bebeklik dönemindeki anne sütü alımıyla birlikte başlayan sağlıklı beslenme sürecinin çocukluk ve ergenlik dönemin de de devamının sağlanması; ailenin beslenme alışkanlıkları ve tutumları önemli olup; çocuğun fiziksel aktivitesinin artırılması, teknolojinin doğru kullanımı, medyanın sunduğu içeriklerin kontrolü ve olumsuz etkilerinin önlenmesi obezitenin önlenmesinde ve kontrolünde önemlidir. Bu nedenle Obezite kontrol programlarında sağlıklı yaşam davranışlarını hedefleyen sağlık eğitimi programlarının düzenlenmesi, üniversite ve sivil toplum kuruluşlarının da bu eğitimlerde işbirliği yapmaları önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı obezitesi, Aile, Tutum, Alışkanlık
|
