Giriş ve Amaç: Bağırsak florası için faydalı mikroorganizmalardan probiyotiklerin Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve irritabl bağırsak sendromu gibi gastrointestinal sistem hastalıklarındaki tedavi edici etkileri; alerjik reaksiyonları geciktirmede etkin, enfeksiyonların tedavisinde destekleyici ve obezite gibi pek çok hastalık üzerinde olumlu etkileri kabul edilmektedir. Araştırmada gastroenteroloji polikliniğine başvuran hastaların probiyotikler ile ilgili bilgi ve tüketim düzeylerini değerlendirmek amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki araştırma 01.10.2018 – 01.11.2018 tarihleri arasında bir üniversite hastanesi gastroenteroloji polikliniğine başvuran erişkin hastalar üzerinde yapıldı. Bu dönemdeki 350 hastadan 300 hasta (%85) dahil edildi. Çalışma için Erciyes Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan onay ve hastane başhekimliğinden izin alındı. Veriler yüz yüze görüşülerek anket yöntemiyle toplandı, ayrıca boy ve ağırlık ölçümü yapıldı. İlgili konu hakkındaki literatür taranarak anket formu oluşturuldu. Anket formu; demografik özelliklere yönelik 15, probiyotikleri bilme ve tüketme durumuna yönelik 15, probiyotiklerin tüketim sıklıklarını belirlemeye yönelik 1 soru ile toplam 31 sorudan oluşmaktaydı. Veriler SPSS 17 programı ile değerlendirildi. Karşılaştırmalarda Ki kare, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanıldı, p < 0.05 anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 36,9 ± 11.03 yıl idi. Probiyotikleri duyma oranı %67.7, doğru bilme oranı %42.7 ve yanlış bilme oranı %12.7 bulundu. Katılımcıların %16.3 ‘ü en fazla TV reklamlarından, %13.3’ü diyetisyenlerden duyduğunu bildirdi. Bireylerin %46.3’ü probiyotik tüketmeye özen gösterdiğini bildirdi. Probiyotikleri duymuş olanların %66.5‘i tüketmekteydi. Çalışmada kadınların, 25-34 yaş aralığındaki, BKİ’si normal, eğitim ve ekonomik durumları yüksek bireylerin probiyotikleri duyma durumları, bilgi düzeyleri ve tüketimine özen göstermeleri diğerlerinden yüksek bulunmuştur. Hastaların %88.0’ı probiyotiklerle ilgili bilgilerini yetersiz bulduğunu, %66.4’ü de bu konuda bir eğitim olursa katılacağını bildirdi.
Sonuç ve Öneriler: Gastrointestinal sisteme faydaları bulunmasına rağmen probiyotik besinler gastrointestinal sistem hastalığına sahip bireyler tarafından yeterince bilinmemekte ve tüketilmemektedir. Probiyotiklerin en çok duyulduğu kaynak olan televizyonlarda bilgilendirici yayınların yapılması ve doğru bilgi oluşturmak açısından probiyotik bilgisinin sağlık çalışanları tarafından verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Probiyotik, Bilgi, Tüketim sıklığı, Gastrointestinal
|