Bu çalışma, bir kırsaldaki ilkokul 4.sınıf öğrencilerine ve okul personeline verilen okul temelli bir hijyen ve el yıkama programının sınıf ortamı hijyenine ve öğrenci sağlığına etkisinin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirildi. Çalışma bir kırsaldaki dört ilkokulda randomize kontrollü olarak gerçekleştirildi. Örneklem grubunu bu okullardaki 4. sınıf öğrencileri ve temizlik personelleri oluşturdu (n=129). Okullardaki deney 1(öğrenci ve personel eğitimi), deney 2 (yalnızca öğrenci eğitimi), deney 3 (yalnızca personel eğitimi) gruplarına ve eğitim uygulanmayan kontrol grubuna, kişisel hijyen ve el yıkama bilgi anketi ön test-son test olarak uygulandı. Temizlik personellerine verilen yüzey temizliği eğitiminin etkinliği UV ışıkta floresan özellik gösteren boya ve floresan ışık kullanılarak toplandı. Her okulda önceden belirlenen yüzeyler, çalışma başlangıç ve sonunda fotoğraflanarak değerlendirildi. Öğrencilerin kişisel hijyen durumu ve okullardaki yüzey temizliğinin öğrenci sağlığına etkisinin değerlendirilmesi için velilere çalışma öncesi ve sonrasında hastalık bilgisi formu doldurtuldu. Veriler SPSS 25.0 paket programı kullanılarak değerlendirildi. Deney grubunda öğrencilerin kişisel hijyen durumları eğitim sonrasında anlamlı olarak iyileşirken, kontrol grubunda genel olarak anlamlı bir değişim olmadı. Öğrenci ve personele eğitim verilen deney 1 grubu okulda temiz yüzeylerin oranı eğitim sonrası %40’tan %60’a; deney 3 grubu okulda ise %40’tan %70’e yükseldi. Deney 2 ve kontrol grubu okullarda ise temiz yüzeylerin oranı azaldı. Eğitim sonrasında deney grupları arasında ateşli hastalık geçirme ve buna bağlı devamsızlık oranında anlamlı bir farklılık saptanmazken, deney grubuna kıyasla kontrol grubunun sağlık düzeyi anlamlı olarak daha düşüktü (p<0.05). Okullarda hem öğrenci hemde personele yönelik hijyen eğitimi uygulamaları sürdürülmeli ve araştıran çalışmalar geliştirilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Hijyen, eğitim, ilkokul, temizlik, yüzey.
|