Anne sütü, bebekler için en ideal besindir. Emzirme, çocuk sağlığını koruyan ve çocuğun hayatta kalmasını sağlayan en etkili yollardandır. Anne sütünün mama ile beslemeye göre hem kısa hem de uzun vadeli faydalarla ilişkili olduğu yıllardır bilinmektedir. Anne sütünün bilinen bu faydalarına rağmen bebekleri yalnızca anne sütüyle besleme fikrinin benimsenmesi zaman almıştır.
Laktasyon hem anne hem de bebekle ilgili pek çok faktörden etkilenebilen bir süreçtir. Artmış obezite oranları, çocuk doğurma yaşının yükselmesi, sezaryen doğumların fazla olması gibi durumlar sonucunda laktasyon oluşumu zorlaşmaktadır. Bu durumlarda anneler genellikle süt üretimlerinin yetersiz olduğunu düşünmektedir. Süt üretiminin düştüğü ve farmakolojik yöntemlere yanıt vermeyen annelerde galaktogog kullanımı düşünülmektedir.
Galaktogoglar, anne sütü üretiminin başlatılması, sürdürülmesi veya çoğalmasına yardımcı olabilen farmasötik ajanlar ve bitkisel takviyelerdir. Pek çok kültürde süt üretimini sürdürmek ve artırmak için çeşitli ot ve besinler kullanılmıştır. Galaktogoglar, anne sütü salınımına ve oksitosin uyarımına neden olmaktadır. Böylece miyoepitelyal hücreler kasılmakta ve depolanmış sütün kanallara ulaşımı sağlanmaktadır.
Galaktogog olarak kullanılan otlar ve yiyecekler oldukça yaygındır. Bunlar çemen otu, sarımsak, dereotu, rezene, kişniş, karahindiba, devedikeni, keçi sedefi otu, yonca, yulaf, fesleğen, anason, kimyon, şatavari ve torbangun gibi bitkisel ürünlerdir. Bitkisel galaktogog kullanan emziren anneler, FDA tarafından düzenlenmiş ilaçları kullanırken gösterdiği özeni galaktogog kullanırken de göstermelidir. Galaktogoglar doğal ürün olarak tanıtılmış olmasına rağmen galaktogog kullanımının genellikle güvenilir olduğu düşünülmemektedir.
Bu derleme çalışmasında galaktogogların ne olduğu ne işe yaradığı, fizyolojisinin nasıl olduğu, galaktogog olarak kullanılan ürünlerin neler olduğu ve galaktogoglar konusundaki güncel literatürün tartışılması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Laktasyon, galaktogog, anne sütü
|
